سفیر یک خودروی نظامی چندمنظوره ۴×۴ ساخت جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. این خودرو ساخت صنایع خودرویی فتح می‌باشد.

از این خودرو در سال ۲۰۰۸ به طور رسمی رونمایی شد. وزیر دفاع ایران در مراسم رونمایی خودروی سفیر گفت که طی امسال ۳۰۰۰ دستگاه از این خودرو ساخته شده است و صنایع فتح هر سال ۵۰۰۰ دستگاه دیگر از این خودرو را تحویل خواهد داد.

طراحی این خودرو در کلاس تاکتیکی یک و 4 دهم تن به گونه ای است که با اندک تغییراتی در ظاهر خودرو، امکان نصب و استفاده از انواع سلاح از جمله موشک انداز 106 میلی متری، موشک انداز تاو، راکت انداز 107 میلی متری، موشک انداز مالیوتکا و نارجک انداز GMG فراهم می شود.

همچنین با نصب تجهیزات مختصری روی خودروی سفیر، این خودرو به صورت خودروی فرماندهی، آتلیه مخابراتی و آمبولانس، در میدان های رزم و عملیاتی قابل استفاده است.

قطعات خودروی سفیر کاملا در کشور تولید می شود و در مقایسه با خودروهای مشابه در دنیا، به علت برخورداری از موتور پرتوان، سیستم انتقال قدرت بسیار توانمند، شاسی فولادی و بدنه ای مستحکم، از برترین این خودروها محسوب می شود.

در تولید این نوع خودرو، به استانداردهای کیفی روز دنیا توجه ویژه شده و پس از انجام آزمایش های مختلف در شرایط مختلف جغرافیایی ایران و مناطق متعدد عملیاتی، هم اکنون در خط تولید انبوه قرار گرفته است.

استهلاک کم قطعات، مصرف کم سوخت، توان بالای موتور، تطبیق با شرایط مختلف جغرافیایی ایران، سیستم تعلیق عالی متناسب با ماموریت نظامی و داشتن اکسل های پرقدرت از ویژگی های این خودرو است.

سفیر پس از انجام آزمایش های مختلف در شرایط متنوع جغرافیایی ایران و مناطق متعدد عملیاتی، هم اکنون در خط تولید انبوه قرار گرفته است و با استفاده از آن، ساختار حمل و نقل نیروهای مسلح و توان رزمی این بخش افزایش یافته و از این پس جابجایی ادوات و نیروهای انسانی با سرعت بیشتری انجام می شود.

تاریخچه

اما اجازه دهید تا در خصوص تاریخچه ی خودروی سفیر کمی برای شما توضیح دهم. تقریبا در سال 1385 بود که طرحی مبتنی بر ساخت یک خودروی تاکتیکی به وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران داده شد. پس از موافقت با طرح مذکور، نمونه های اولیه از این خودرو ساخته شد تا تحت آزمایشات و تست های میدانی قرار گیرند. پس از آنکه خودروی سفیر در آزمایشات خوب عملکرد و توانست رضایت وزارت دفاع را به خود جلب کند، در سال 1387 بود که برای اولین بار از این خودرو رونمایی گردید. در سال 87 صنایع خودرو سازی فتح وابسته به وزارت دفاع ایران خبر از تولید انبوه این خودروی تاکتیکی را داد تا زمانی که وزیر دفاع وقت ازعان داشت که در حال حاضر 3 هزار دستگاه از این خودرو در طی سال جاری تولید شده و به نیرو های مسلح کشور تحویل داده می گردد، پس از آن نیز برنامه ای تدوین کرده ایم تا هر سال 5 هزار دستگاه از آن تولید گردد.

معرفی

خودروی تاکتیکی سفیر ایران دارای یک پیکربندی 4×4 می باشد، یعنی شاسی و بدنه روی دو محور که در مجموع 4 چرخ آن را به حرکت در می آورد، سوار می گردد. خودروی سفیر در حال حاضر در اختیار کشور های مختلفی از جمله لبنان، سودان، آفریقای مرکزی، عراق و ... قرار دارد و توانسته تا حدود زیادی موفق عمل کند. زیرا هزینه نگهداری آن در مقایسه با دیگر خودرو های کاربردی بسیار بسیار پایین و از قطعات در دسترس و فراوانی بهره می برد که همین امر موجب شده است تا این خودروی کاربردی را مناسب استفاده ی همگان سازد.

خودروی سفیر ایران همانطور که در بالا نیز ذکر شد، توسط صنایع خودرو سازی فتح تولید انبوه شده است و در بخش خودرو های تاکتیکی، در دسته بندی سبک قرار می گیرد. خودروی تاکتیکی استاندارد سفیر در حال حاضر در نیرو ی زمینی ارتش و سپاه جمهوری اسلامی ایران، خودروی تاکتیکی چریک های مقاومت لبنان، ارتش سودان، جیش الشعبی عراق، خودروی نظامیان جمهوری آفریقای مرکزی قرار دارد که تسلیحات مختلفی بنا به ماموریت محوله روی آن نصب می شود. لازم به ذکر است که خودروی سفیر مبتی بر خودروی آمریکایی Jeep M-38 است که ایران آن را دوباره طراحی نموده است. کشور سودان نیز از وزارت دفاع ایران خط تولیدی از سفیر را با نام Karaba VTG01 را در کشور خودش برای نیرو های مسلح نظامی اش به تولید می رساند.

تجهیزات

خودروی سفیر دارای 1.5 تن وزن استاندارد می باشد که در صورت بارگذاری به صورت کامل، این مقدار به 2.48 تن می رسد. همچنین خودروی سفیر قادر است تا با سیستم های موشک انداز چند منظوره 107 میلیمتری، توپ 106 میلیمتری بدون پس زنی، موشک های ضد تانک و نارنجک انداز های 40 میلیمتری مجهز شود. البته در ایران و کشور های دیگر این نوع چیدمان تجهیزات و تسلیحات متفاوت است. ممکن است استاندارد نیرو های مسلح ما با دیگر کشور ها در خصوص چگونگی مسلح کردن این خودروی تاکتیکی متفاوت باشد و این بدین معناست که لزوما هر چیزی که برای این خودرو ذکر می شود به صورت الزام نیست و می تواند متفاوت باشد.

خودروی تاکتیکی سفیر علاوه بر اینکه می تواند با خود تسلیحات حمل کند، قادر به حمل 6 نفر می باشد که از این 6 نفر 1 راننده و 5 سرنشین است که 4 نفر از آنها در عقب و یک نفر نیز در جلو و در کنار راننده قرار می گیرد. خودروی سفیر با استفاده از بهبود سازی هایی که روی آن صورت گرفته است، راحتی نسبتا خوبی را برای سرنشینان فراهم کرده تا بتوانند مسافت طولانی را در طی نواحی بیابانی، کوهستانی یا جنگلی تحمل کنند. همچنین قابلیت های افزوده شده به آن موجب شده تا عملکرد خوبی در میدان نبرد در خصوص مانور دهی داشته باشد. خودروی سفیر علاوه بر حمل سیستم موشک انداز چندمنظوره فجر 1 و توپ بدون پس زنی 106، قادر به حمل موشک انداز طوفان که یک موشک هدایت شونده ضد تانک (نمونه ی ایرانی Tow) است، می باشد.

طراحی و حفاظت

خودروی سفیر دارای یک پیکربندی 4×4 است که 1.5 تن وزن دارد. این خودرو به علت ویژگی تاکتیکی بودنش دارای وزن کمی نسبت به دیگر خودرو های نظامی ترابری است و تا 2.5 تن نیز توانایی ارتقاء وزن دارد، یعنی می تواند تا 1 تن با خود بار یا تجهیزات حمل کند. این خودرو که همانند دیگر خودرو های تاکتیکی روباز است، می تواند به وسیله ی کاور های مخصوص پوشانده شود. از لحاظ حفاظتی، خودروی تاکتیکی سفیر ایران در قسمت های شاسی و بدنه دارای زره جوش داده شده است تا حفاظت نسبی در برابر تهدیدات به وجود آورد.

نیرو محرکه

خودروی تاکتیکی سفیر 4×4 دارای یک موتور بهینه سازی شده ی Z24 کمپانی نیسان می باشد که با تغییرات صورت گرفته روی آن قادر به تولید 105 اسب بخار نیرو می باشد. خودروی تاکتیکی سفیر دارای نسبت رانش به وزن 44.68 می باشد که برای این وزن و این موتور مقدار مناسبی می باشد. این خودرو می تواند با یک باک پر سوخت مسافت حدود 500 کیلومتر را با حداکثر سرعت 130 کیلومتر در جاده طی نماید. سیستم تعلیق به کار رفته در سفیر فنر پیچشی یا لول می باشد که در هر چهار چرخ به کار رفته است.

جمع بندی

در انتها باید ذکر کرد هرچند خودروی تاکتیکی سفیر برای کشوری مثل ایران شاید کمی عجیب به نظر برسد، اما به عنوان یک پیش زمینه مناسب به نظر می رسد و نمی توان گفت بهترین است اما بدترین نیز نخواهد بود. چرا که کشور ما هنوز در ابتدای کار است و باید با گذر زمان در این زمینه تجربه کسب کند. خودروی تاکتیکی سفیر نیز اگر به آن رسیدگی شود طرح خوبی است که می تواند پیشرفت های بزرگی داشته باشد. این خودرو برای انجام امور معمولی مناسب است اما برای کار های بزرگ تر و همچنین عملیات های گسترده تر، احتیاج به یک نسخه ی قوی تر با شرایط بهتر هست که به نظر نمی رسد کشور ما برای آن برنامه ای داشته باشد.

تجربه یک سرباز :

"سلام،
من توی خدمت برای مدتی راننده بودم ، سفیر تحویلم بود ، به نظر خودروی خیلی خوبیه ، من هم با جیپ KM هم تویوتا F3 و هم با تویوتا F4.5 رانندگی کردم ، تویوتا F4.5 بسیار خودروی نرم و قوی ای هست ، بطوری که توی دست انداز اصلا تکانی حس نمی شه ، وقتی هم ماشین روشنه صدای موتور داخل کابین نمیاد ، که برام خیلی جالب بود چون ماشین قدیمی بود اما فوق العاده بود ، اما در مورد سفیر ، خودروی بسیار خوبیه ، توی مدتی که سفیر تحویلم بود خیلی جاها رفتم و هیچ وقت کم نیاوورد ، هر جایی که فکرش رو بکنید باهاش رفتم ، از مناطق کوهستانی تا کویر و جاده ، حتی یک بار هم پیش نیومد که احتیاج به دنده کمک داشته باشه ، حتی توی یه ماموریت باسرعت 120 کیلومتر هم باهاش رفتم ، به نظر من قدرت موتور سفیر نصبت به وزن اتاقش بیش از حد زیاده ، موتور کوچیک جمع و جور و قوی داره ، با تمام این اوصاف یک مشکل داره ، که اونم مربوط میشه به سرعت بالا ، این خودرو از سرعت 90 کیلومتر به بالا فرمون می زنه و هر چی سرعت بیشتر می شه شدت فرمان زدن هم بیشتر می شه و حتی ممکنه تا جایی برسه که کنترل وسیله غیر ممکن بشه ، به نظر من سیفک های فرمان این ماشین یه مشکلی باید داشته باشه ، حالا یا توی طراحیش مشکل وجود داره یا توی نصبش ، جالب اینکه تا جایی که من فهمیدم تمام سفیر ها این مشکل رو دارن بدون استثناء .
 

خودروی تاکتیکی سفیر دارای نسخه های متعددی می باشد که در ادامه به چند نمونه از آنها اشاره می کنیم:

- نسخه ی مجهز به راکت انداز چند منظوره ی فجر 1 که شامل 12 تیوب راکت 107 میلیمتری می باشد.
- نسخه ی مجهز به توپ بدون پس زنی 106 میلیمتری به جهت نابود سازی خودرو های زرهی دشمن.
- نسخه ی مجهز به موشک انداز طوفان (نسخه ی ایرانی Tow) به جهت نابود سازی تانک های دشمن.
- نسخه ی مجهز به موشک انداز ضد تانک مالیوتکا.
- نسخه ی مجهز به موشک انداز ضد تانک ایرانی توسن.
- نسخه ی مجهز به نارنجک انداز.
- خودروی سرفرماندهی.
- خودروی آمبولانس پزشکی.
- خودروی ساتع کننده ی امواج رادیویی.

مشخصات خودرو تاکتیکی سفیر :

سازنده : صنایع خودروسازان فتح ( سازمان صنایع دفاع )
خانواده : جیپ 1.4- تن
طراحی و ساخت اولین نمونه : پژوهشکده علوم خودرویی سال 1384
تولید انبوه : صنایع خودروسازان فتح از سال 1385
ظرفیت تولید اسمی سال اول : 600 دستگاه
ظرفیت تولید اسمی سال دوم به بعد : 1250 دستگاه
تایید کننده نهایی : ستاد کل نیروهای مسلح
مشتریان : نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
موتور : نیسان مدل Z-24 کاروانی
سازنده موتور : مگا موتور
گیربکس : مکانیکی / سینکرونیزه / F4W81A
کمک گیربکس : مکانیکی / T130 A
سازنده گیربکس و کمک گیربکس : شرکت چرخشگر
اکسل جلو : صلب / فرمان پذیر / فعال / تمام شناور / C 200
اکسل عقب : صلب / فعال / تمام شناور / H233 B
سازنده اکسل ها : مگا موتور
فرمان : هیدرولیکی - معمولی
شاسی : U شکل
سازنده شاسی و بدنه : خودروسازان فتح

Safir has a modular build and has many models. These include:

- version equipped with 12 Fajr 1 107 mm rocket tubes.
- version equipped with a 106 mm recoilless rifle for use against enemy armored vehicles
- model equipped with a Toophan anti tank missile launcher to counter enemy tanks
- model equipped with 9K11 Malyutka anti tank missiles (Probably Iranian produced Ra'ad)
- model equipped with Towsan anti tank missiles
- variant equipped with a Grenade launcher
- Command vehicle
- Ambulance
- Radio wave emitter

Safir can greatly enhance Iran's ability to transport its units across the country and also improves the maneuverability of the Iranian forces across the battlefield. Also it acts as fast transporter of Fajr 1 rockets, 106 mm recoilless rifle and Toophan anti tank missile.