بحث دفاع در از شناورهای رزمی در برابر تهدید موشک های کروز ، قایق های تندرو ، پرنده های بدون سرنشین و یا هواپیماهای سرنشین دار یکی از مسائلی است که مدتهاست ذهن طراحان نظامی را به خود مشغول کرده است. معرفی موشکهای پدافندی ، استفاده از سامانه های جنگ الکترونیک و یا ایجاد پوشش هوایی در صورت وجود از جمله راه هایی است که برای مقابله با این تهدیدات وجود دارد. اما خانواده ای از تسلیحات به عنوان " سامانه های تسلیحاتی فاصله نزدیک " که در زبان انگلیسی به عنوان " Close In Weapons Systems " یا " CIWS " نیز به عنوان لایه نهایی دفاعی این شناورهای معرفی می شوند. سامانه آمریکایی فالانکس یکی از گونه های معروف در این خانواده است که بر روی عمده شناورهای رزمی آمریکایی نصب شده است. اما در این مطلب به دنبال این هستیم تا شما را با گونه های کمتر شناخته شده تر این خانواده تسلیحاتی که از توانایی های بالایی نیز برخوردار هستند آشنا کنیم.Oerlikon Millenniumنام شرکت سوئیسی "اورلیکن" برای مردم ایران و خصوصا رزمندگان زمان جنگ ، نامی آشنا است. سامانه 35 میلی متری و دو لول ساخت این شرکت در زمان جنگ تحمیلی عملکرد درخشانی از خود به جای گذاشته و در بسیاری از موارد به تنهایی جنگنده های متجاوز بعثی را سرنگون کرد. اما این شرکت سوئیسی در حوزه تسلیحات فاصله نزدیک برای کشتی ها نیز محصولی پیشرفته و مناسب با فضای نبردهای قرن بیست و یکم را معرفی کرده است. سامانه " Millennium " یا هزاره ساخت این شرکت یک توپ 35 میلی متری تک لول است که در درون یک برجک با طراحی با سطح مقطع راداری پایین قرار گرفته است.شاید بسیاری تصور کنند که یک سامانه تک لول با نرخ آتش 1000 گلوله در دقیقه آنچنان مناسب مقابله با تهدیدات امروزی نباشد. اما باید گفت که این سامانه به دلیل داشتن یک توانایی از بسیاری از رقبای خود برتر است. توپ مورد نظر از گلوله های کالیبر 35 میلی متر در گونه های شدید الانفجار و ضد زره بهره می برد و این گلوله ها هوشمند هستند. سامانه مورد نظر پس از شناسایی هدف مورد نظر سرعت هدف را مشخص کرده و گلوله ها را برای انفجار در فاصله مناسب از آن تنظیم می کند. هر کدام از این گلوله ها پس از منهدم شدن در نزدیکی هدف به 150 عدد ترکش بدل می شود. واضح است که این تعداد از ترکش می تواند بدنه موشکهای کروز و یا هر جسم پرنده دیگر را به چه شکلی در آورده و آن را به طور کل از کار بیاندازد. البته در برابر این اهداف سطحی نیز این توپ می تواند از حالت انفجار در زمان برخورد و یا انفجار بر بالای سر هدف نیز بهره برده و آنها را نابود کند. برد این سامانه در حدود 3500 متر ، وزن سلاح به همراه برجک و مهمات آن در حدود 4 تن بوده و تاکنون به کشورهای ونزوئلا و دانمارک نیز صادر شده است.کاشتانسامانه بعدی در این گزارش یک مجموعه توانمند و ترکیبی ساخت شرکت KBP روسیه است. سامانه کاشتان در حقیقت یک مجموعه دفاع نزدیک ترکیبی از توپ و موشک است که می تواند بر علیه انواع تهدیدات به کار رود. مجموعه تسلیحات به کار رفته بر روی این سیستم شامل دو قبضه توپ گاتلینگ 6 لول مدل Gsh-30K با نواخت تیر 9 تا 10 هزار گلوله در دقیقه برای هر توپ با کالیبر 30 میلی متر و همچنین سامانه موشکی 9M311 که در دو محفظه 4 تایی آماده شلیک است. این موشکها در حقیقت مدل دریایی سامانه تانگوسکا هستند که به منظور دفاع در برابر تهدیداتی همچون موشکهای کروز و ضد رادار ، مهمات هدایت شونده و هواپیماهای پرواز کننده در ارتفاع بسیار پایین را دارد. این موشکها می توانند با اهدافی در فاصله 10 کیلومتری و ارتفاع 6 کیلومتری از خود درگیر شوند. این عدد برای توپهای مورد نظر این سامانه در حدود 4 کیلومتر برای برد و 3 کیلومتر برای ارتفاع است. این توپ از گلوله های شدید الانفجار و ترکش شونده استفاده می کند. کاشتان از هدایت ترکیبی راداری و اپتیکی بهره می برد. این سامانه تاکنون به کشورهای چین ، ویتنام و هند صادر شده است. Goalkeeperاین سامانه هلندی که معنای نام آن "دروازه بان" است در حقیقت یکی از بهترین سامانه های دفاع نزدیک در جهان به شمار می آید. سامانه گل کیپر از یک توپ گاتلینگ 7 لول با نرخ آتش 4200 گلوله در دقیقه استفاده می کند. این توپ می تواند انواع گلوله های شدید الانفجار و ضد زره را استفاده کند. این سامانه هلندی از یک مجموعه راداری دو کاری در باندهای K و I بهره می برد. یک بخش از این رادار وظیفه شناسایی هدف و بخش دیگر وظیفه تعقیب و درگیری با آن را بر عهده دارد. استفاده از دو باند رادارای گوناگون باعث شده است که حجم بالایی از اطلاعات متفاوت به این سیستم منتقل شده و آن را قادر سازد به سرعت نصبت به شناسایی دوست از دشمن و همچنین نوع واکنش به دشمن اقدام کند. همچنین مقاوت این سامانه به دلیل استفاده از دو باند راداری متفاوت در برابر جنگهای الکترونیک بالا است. این توپ می تواند با اهدافی تا فاصله 2 کیلومتری با توجه به نوع مهمات به کار رفته در آن درگیر شود. زمان واکنش این سامانه به اهدافی مثل موشک کروز ضد کشتی مافوق صوت با سرعتی در حدود 2 ماخ چیزی در حدود 5.5 ثانیه است. سامانه گل کیپر از جمله سیستم های موفق در بازار صادارات به شمار می آید و به کشورهای انگلستان ، بلژیک ، قطر ، کره جنوبی ، پرتغال و شیلی صادر شده است. 35DPGتوپ 35 میلی متری دو منظوره از شرکت " Denel " آفریقای جنوبی یکی دیگر از تسلیحات مورد نظر ماست که در حال حاضر بر روی ناوهای محافظ کلاس " Valour " نیروی دریایی آفریقای جنوبی نصب شده است. وظیفه اصلی این توپ درگیری با هواپیماهای بال ثابت ، بالگردها ، پهپاد ها ، موشکهای کروز و وظیفه ثانویه آن درگیری با اهداف سطحی است.شکل کلی طراحی این سامانه بر اساس قرارگیری دو قبضه توپ 35 میلی متری در کنار هم در درون یک برجک با سطح مقطع راداری پایین است. وزن کم این سامانه که چیزی در حدود 5500 کیلوگرم است آن را برای استفاده بر روی گسترده زیادی از شناورها تا وزن 200 تن نیز مناسب کرده است. هر کدام از این توپها می توانند با سرعت 550 گلوله در دقیقه تیراندازی کنند و هرکدام از آنها با نواری به ظرفیت 240 گلوله 35 میلی متری تغذیه می شود. این توپ اطلاعات مورد نظر خود را از رادار کشتی بدست آورده و در صورت لازم توان استفاده از سامانه های اپتیکی و فروسرخ را نیز برای شناسایی اهداف دارد.برد این توپ در برابر اهداف هوایی 4 و در برابر اهداف سطحی 6 کیلومتر است. اما در بخش دفاع در برابر موشکهای کروز این سامانه از سیستمی مشابه به سیستم سوئیسی معرفی شده در این مطلب بهره می برد. توپ مورد نظر پس از شناسایی موشک کروز مهاجم تعداد مشخصی از گلوله های مخصوص مدل " AHEAD " را به سمت هدف پرتاب می کند که در فاصله 40 متری هدف 152 ترکش را به سمت موشک مورد نظر پرتاب می کند. تعداد مشخصی از ترکشها می تواند موشک مهاجم را منهدم کند.تایپ 730و اما می رسیم به آخرین سلاح در این مطلب که ساخت چین است. کشور چین در سالهای اخیر سرمایه گذاری بسیار سنگینی را بر روی نیروی دریایی خود انجام داده و تسلیحات بسیار پیشرفته ای را بر روی شناورهای خود نصب کرده است. یکی از این تسلیحات سامانه دفاع نزدیک تایپ 730 است که شامل یک توپ گاتلینگ 30 میلی متری 7 لول با نواخت تیر 5800 گلوله در دقیقه بوده و برد آن در حدود 3 کیلومتر است. این توپ از دو سامانه راداری و اپتیکی که بر روی آن نصب شده است به جهت شناسایی ، تعقیب و درگیری با اهداف خود بهره می برد.تایپ 730معمولا شناورهای چینی با دو عدد از این سامانه مسلح می شوند که حفاظت 360 درجه را برای آنها فراهم می کند. بر اساس اعلام چینی ها برد رادار این سامانه 8 کیلومتر بوده و می تواند اهدافی با سطح مقطع 0.1 متر مربع را نیز شناسایی کند. البته چینی ها به نمونه دریایی این سامانه نیز اکتفاء نکرده و گونه زمینی از آن را با نام LD-2000 توسعه دادند. LD-2000این سامانه در کنار توپ مورد نظر با موشکهای سطح به هوای تایپ 90 مسلح شده و بر روی یک کامیون قرار گرفته است. وظیفه این سامانه در نیروی زمینی چین دفاع از اهداف با ارزش در برابر حمله هوا پایه از طرف موشکهای کروز و یا پرنده های با و یا بدون سرنشین است.