سوخوی اس یو 47 برکوت، با نام روسی Cy-47 Беркут (برکوت به معنی عقاب طلایی) که در ابتدای طراحی، با نام‏های S-32 و S-37 نیز شناخته می‏‎شد، یک جنگندهء مافوق صوت آزمایشی، طراحی شده توسط شرکت هواپیماسازی سوخوی می‏باشد. ویژگی ظاهری و چشم‏گیر این هواپیما، بالهای رو به جلوی آن می‏باشند که این جنگنده را بسیار به جنگندهء آزمایشی - مفهومی آمریکایی X-29 Firkin ساخت گرومن، شبیه می‏نماید. تنها نمونهء هواپیمای سوخوی47 تولید شده، به عنوان اثباتگر تکنولوژی‏های پیشرفته انجام وظیفه می‏نماید و ساخت دومین نمونهء آزمایشی این هواپیما نیز کنار گذاشته شده است. ایکس29 ساخت گرومن، اوّلین هواپیمای آمریکایی با طرح بالهای رو به جلو تاریخچه طرح اولیهء سوخوی47، ابتدا به نام S-37 شناخته می‏شد و شرکت سوخوی، مدتی بعد و در سال 2002، هواپیما آزمایشگر تکنولوژی‏های پیشرفته‏اش را به Su-47 نام‏گذاری مجدد نمود؛ ضمن اینکه با نام مستعار Berkut به معنی عقاب طلایی نیز شناخته می‏شود. سوخوی47 در اصل به عنوان بستری جهت انجام آزمایشات مهم روسها در زمینهء مواد کامپوزیت و سیستم‏های پیچیدهء دیجیتال کنترل پرواز (FBW) ساخته شد. سوخوی47 با بهره‏گیری از بالهای رو به جلو، توانمندی انجام مانورهای بسیار عالی را دارد و قادر است در زاویه‏‎های حمله‏ای به اندازهء 45 و بیشتر نیز اقدام به عملیات نماید. مؤسسهء مطالعات هوایی تساگی (TsAGI) مدتها بود که از مزیت‏های فراوان بالهای رو به جلو اطلاع یافته بود. عمدهء این دانش به واسطهء به غنیمت گرفته شدن یک فروند بمب‏افکن جت یونکرس287 ساخت آلمان نازی بدست آمده بود. Junkers Ju 287 یونکرس287 از اوّلین هواپیماهای جت و اوّلین هواپیما با بالهای رو به جلو در جهان، ساخت آلمان نازی بالهای رو به جلو، نسبت به اغلب طرح بالهای سنتی، باعث کسب بیشترین میزان نیروی کشش شده، لحظات خمیدگی بالها را کم کرده و زمان وقوع واماندگی یا استال را به تأخیر می‏اندازند. در زاویه‏های حملهء بالا، نوک بالها در وضعیت غیر واماندگی باقی می‏مانند و بدین جهت هواپیما قادر می‎‏شود کنترل خود را با استفاده از سطوح متحرک حفظ نماید. بدبختانه بالهای رو به جلو، نیروی زیادی جهت از هم گسیختن (واگرایی) بالهایی که از مواد معمولی ساخته شده‏اند تولید می‏کنند. به تازگی که استفاده از مواد کامپوزیت در ساخت بدنهء هواپیما رواج یافته است، امکان طراحی هواپیمایی با بالهای رو به جلو را میسر می‏‎سازد. همانند همتای غربی خود، یعنی جت ایکس-29 ساخت گرومن، سوخوی47 نیز یک طرح مفهومی اثباتگر تکنولوژی می‏باشد و قرار است به عنوان بستری جهت پایه‏گذاری نسل آیندهء جنگنده‏های روسی به کار گرفته شود. چنین هواپیمایی نه تنها باید همانند اف22 پیشرفته باشد، بلکه باید به عنوان بستری جهت استفاده از تکنولوژی‏های نوین در جنگنده‏ای چون میگ 1.44 باشد. با تمام این اوضاع، کمپانی سوخوی اکنون تلاش دارد تا سوخوی47 را به نیروی هوایی روسیه و سایر مشتریان خارجی به صورت جنگنده‏ای مطابق نیازشان، بفروشد. طراحی سوخوی47 از نظر اندازه‎ها، بسیار به طرح جنگنده‏های بزرگ ساخت سوخو نظیر سوخوی35 شباهت دارد. به منظور کاهش هزینه‏های طراحی، قسمت جلویی بدنه، دم و ارابه‏های فرود سوخوی47، از جنگنده‏های خانوادهء سوخوی27 بدست آمده است. با این حال، در طراحی هواپیما، به کاهش اثر ایجاد شده روی صفحهء رادار توجه شده است. برای رسیدن به این هدف، از مواد جذب کنندهء اشعهء رادار، محفظهء درونی نصب جنگ‏افزار و فضایی جداگانه ویژهء نصب یک رادار پیشرفته استفاده شده است. با وجود آنکه طرح هواپیمای ایکس-29 آمریکایی، یک جنگندهء مفهومی و تحقیقاتی در دههء 1980 به شمار می‏رفت، سوخوی47 با اندازه‏ای برابر دو برابر ایکس-29، در قیاس با رقیب آمریکایی خود، بسیار به یک جنگندهء رزمی و عملیاتی شباهت نزدیک پیدا می‎کند. به منظور رفع مشکل پیچش حول محور افقی در بالهای رو به جلو (wing-twisting)، در ساخت بالهای سوخوی47، به طور گسترده و با دقت فراوان از مواد کامپوزیت استفاده شده است تا به هنگام انجام مانورهای سنگین یا پرواز در زاویه‎‏های بالا، ساختمان بال به هنگام پیچش، مقاومت کافی از خود نشان دهد و الگوی آیرودینامیکی را خود حفظ نماید. با توجه به مساحت زیاد بالها در سوخوی47، در این هواپیما می‏توان سیستم تا شدن برای بالها تعبیه نمود تا هواپیما درون آشیانه‏های نیروی هوایی روسیه قابل جای‏گیری باشد. همانند نمونهء پیشین یعنی سوخوی37، سوخوی47 به دلیل بهره‏مندی از یک جفت کانارد، در طبقه‏بندی هواپیماهای سه باله (triplane) قرار می‏گیرد. موضوع جالبتر اینکه در قسمت دوّم سوخوی47، دو زائدهء تیرک‏مانند غیرهم‏اندازه تعبیه شده است که در یکی رادار عقب‏نگر و در دیگری چتر ترمز تعبیه می‎شود.   مانورپذیری سوخوی47 به طور گسترده و چشمگیری در انجام مانور در سرعتهای زیرصوت بسیار توانمند است؛ سوخوی47، ضمن حفظ توانایی مانورپذیری خود در سرعتهای زیرصوت، به راحتی و با سرعتی باورنکردنی، قادر است زاویهء حمله و مسیر پروازی خود را تغییر دهد. این هواپیما دارای حداکثر سرعتی برابر 1.6 ماخ در ارتفاع بالا و حد تحمل فشار گرانشی در حدود 9 برابر می‏باشد. میزان تندی گردش هواپیما، بیشینه و کمینهء سرعت جهت رهاسازی جنگ‏افزارها، از ویژگیهای حیاتی و بسیار مهمی جهت کسب برتری در رزم قلمداد می‎شوند. سوخوی47 ضمن دارا بودن شاخص‏های بسیار قوی مانورپذیری، قادر است به راحتی استواری پروازی خود را حفظ نماید و در زاویهء حملهء بالا، کنترل‏پذیر باشد. میزان تندی گردش به هنگام نبردهای نزدیک هوایی و همچنین نبردهای متوسط و دور، شاخص بسیار مهمی به شمار می‏آید، زیرا امکان دارد حین انجام یک ماموریت رزمی، هواپیما ناچار شود با اهداف متعدد و پراکنده شده در قسمتهای مختلف آسمان درگیر شود. میزان تندی بالای گردش در سوخوی47، به خلبان این امکان را می‏دهد تا هواپیمایش را به سرعت به سمت هدف بعدی بچرخاند تا فرصت شلیک اوّل را حفظ نماید. مقایسهء هواپیمایی مجهز به بالهای رو به جلو، با هواپیمایی دارای بالهای رو به عقب در همان اندازه، برتری‏های به شرح زیر برای مدل رو به جلو را آشکار می‎سازد: * نسبت بیشتر عدد برا به پسا * ظرفیت و توانمندی بالاتر به هنگام انجام مانور در نبردهای داگ فایت (نزدیک) * برد پروازی بیشتر در سرعتهای زیر صوت * بهبود شاخص واماندگی (Stall) و ضدچرخش به دور خود (anti-spin) * بقاپذیری بیشتر در زاویهء حملهء بالا * امکان پرواز در سرعتهای کمتر از کمینهء موجود برای مدل بال به عقب * فاصلهء کمتر جهت برخاست و فرود بدنه از نمای کنار، بدنهء سوخوی47 تخم‏مرغی شکل است و با استفاده از آلیاژهای آلومینیم و تیتانیوم ساخته شده است؛ ضمن اینکه 13 درصد از وزن بدنه با استفاده از مواد کامپوزیتی شکل گرفته است. پوشش روی دماغه در قسمت جلو، تا حدی مسطح است و دارای یک لبهء افقی می‏باشد تا شاخص ضدچرخشی هواپیما بهبود پیدا کند. بالها بالهای وسط بدنه نصب شده و رو به جلو، نمای غیرمتعارف و ناآشنای سوخوی47 را تشکیل می‎دهند. قسمت قابل توجهی از نیروی برا، به واسطهء بالهای رو به جلو و در قسمت میانی بالها فراهم می‎گردد. این نیروی کشش هیچگاه به واسطهء واماندگی نقاط نوک بالها از دست نمی‎‏رود. شهپرها (سطوح کنترلی بالها)، همچنان در زوایه‎های حملهء بالا موثر باقی می‏مانند و کنترل‏‏پذیری هواپیما را به هنگام عبور جریان هوا از قسمتهای متحرک روی بالها حفظ می‏نمایند. بیش از 90 درصد سازهء پوششی روی بالها را مواد کامپوزیتی تشکیل می‏دهند. بالهای رو به جلو، بیشترین مقدار سطح ظاهری یا Aspect Ratio را فراهم می‏آورند که این امر، باعث افزایش مداومت پروازی هواپیما می‏‎گردد. زائده‏های متحرک کنترلی جلوی بالها (LEX) به نرمی با سطح بالها همسان می‎شوند. این زائده‏ها (LEX) با سطوح فلپها، شهپرها و لبه‏های متحرک انتهای هواپیما هماهنگ ساخته شده‏اند. تمامی سطوح متحرک و کاناردهای مثلثی شکل به زائده‏های توسعه‏یافته (LEX) متصل هستند. قسمت داخلی چنین بالی می‏بایست از مواد بسیار قوی ساخته شود تا در برابر نیروهای پیچشی که سعی در چرخاندن و شکستن بالها را دارند، به ویژه در سرعتهای بالا، مقاومت نماید. ناگزیری نیروهای پیچشی، باعث شده است تا به منظور افزایش استحکام بال، در ساخت آن، به میزان قابل توجهی از مواد کامپوزیتی استفاده گردد. به همین دلیل، حداکثر سرعت قابل دست‏یابی به 1.6 ماخ محدود می‏شود، به همین دلیل مهندسین سعی دارند با انجام تغییراتی، از این سقف سرعت فراتر روند، اما تاکنون سقف سرعت جدید مشخص نشده است. تغییر بردار رانش اگرچه استفاده از سیستم تغییر بردار رانش یا خروجی‏های متحرک اگزوز هواپیما، موضوعی جدید و انقلابی محسوب نمی‎‏شود، اما قدرت تغییر بردار رانش به میزان 20 + تا 20 – در زاویهء حملهء 30 درجه بر ثانیه، به هنگام چرخش حول محور عمودی یا عرضی و گردش به اطراف، به میزان بسیار زیادی، چالاکی حاصل از بالهای رو به جلو را افزایش می‏دهد. کابین طراحی کابین، به طور عمده حول ایجاد حداکثر آسایش و راحتی خلبان قرار گرفته است، ضمن اینکه چیدمان کابین به نحوی است که خلبان قادر باشد به هنگام انجام مانورهای سنگین و وارد آمدن فشار گرانشی سنگین، بتواند هواپیما را کنترل نماید. سوخوی47 به یک مجموعه صندلی پرتاب شوندهء جدید و «سیستم پشتیبانی زندگی» (life support system) مجهز شده است. شکل هندسی متغیر صندلی پرتاب شوند، این امکان را می‏دهد تا در زاویه‏ای به میزان 60 درجه، میزان فشار گرانشی ناشی از جاذبهء زمین، کاهش یابد و فشار کمتری به خلبان وارد آید. شکل صندلی خلبان، امکان درگیر شدن در داگ فایت و انجام مانورهای فرار از موشکها را حتا به هنگام وارد آمدن فشارهای گرانشی سنگین به راحتی فراهم می‎سازد. در سوخوی47، اهرم هدایت اصلی هواپیما در قسمت کنار تعبیه شده و دارای حساسیت بالا می‏باشد؛ ضمن اینکه بر اساس استاندارد متریک تنظیم گشته است. استفاده از صندلی متمایل به عقب، برای اوّلین بار در جنگندهء اف-16 به کار گرفته شد، اما به دلیل دارا بودن فایده‏های اندک، در هیچ هواپیمای آمریکایی دیگری مورد استفاده قرار نگرفت. سوخوی47: آزمایشگاه پرنده در اوایل سال 2003، شرکت «سوخوی»، برندهء مناقصهء ساخت جنگندهء شکاری نسل پنجم شد. زمان اولین پرواز سال 2006 می‏باشد. اما هواپیمای «سوخوی47» یا به عبارت دیگر «برکوت»، که الگوی جنگنده‏های شکاری جدید محسوب می‎شد و دارای بالهای با جهت مخالف بود (متمایل به جلو) هواپیمای نسل پنجم نیست. در دفتر طراحی و تجربی «سوخوی»، مهندسین معتقدند که این هواپیما بیشتر یک آزمایشگاه پرنده است که بر مبنای آن، تکنولوژی‏ها و مواد جدید مورد آزمایش قرار می‏گیرند. ولی نهایتن جنگندهء نسل پنجم چه شکلی خواهد بود؟ ظاهر آن هنوز در حال شکل‎گیری است (طبق اطلاعات موجود در دفتر طراحی - تجربی «سوخوی»، 5 نمونه وجود دارد که در حال گذارندن مراحل آزمایشی خود از لحاظ قابلیت آئرودینامیکی می‎باشند). مشکل اینجاست که طراحان و نظامیان، هنوز بر سر نوع جنگندهء جدید بحث می کنند که این هواپیما چه مشخصه‎هایی باید داشته باشد؟ آیا باید شبیه هواپیمای نامرئی اما در عین حال دارای قابلیت مانور کم همانند F-117 بوده که قادر باشد به مقصد برسد و پس از شلیک تمام موشکها و بمبهای خود، به پایگاه برگردد؟ آیا باید یک جنگندهء نامرئی همانند F-22 باشد که نه تنها قادر به بمباران دقیق بوده بلکه بتواند در جنگهای نزدیک و رودرو نیز فعالیت کند؟ از سوی دیگر، طراحان می‎گویند که در مرحلهء اول باید مشکلات موجود به ویژه در زمینهء فنی را حل نمود. برای مثال میدان حرارتی هواپیما را باید کاهش داد. باید بر روی دریچه‎های هوایی و موتور سرپوشهای نصب شود که در صورت شناسایی هواپیما از طریق رادارهای دشمن و یا اگر به سمت آن موشکی با کلاهک حساس به حرارت شلیک شود، این سرپوشها بسته شود. یا این مشکل را باید از طریق پراکندن هوا حل نمود. ویژگی های «سوخوی47 برکوت» ویژگیهای عمومی کشور سازنده: روسیه کمپانی:سوخوی خدمه: یک نفر طول: 22.6 متر = 74 فوت و 2 اینچ گستردگی: 15.16 متر = 49 فوت و 9 اینچ تا 54 فوت و 9 اینچ ارتفاع: 6.3 متر = 20 فوت و 8 اینچ سطح بالها: 666 فوت مربع = 61.87 متر مربع وزن خالی: 36100 پوند = 16375 کیلوگرم وزن بارگذاری شده: 55115 پوند = 25000 کیلوگرم حداکثر وزن قابل برخاست: 77162 پوند = 35000 کیلوگرم پیشرانه دو دستگاه موتور توربوفن AL-37FU ساخت لیولکا (Lyulka) در نمونهء آزمایشی دارای پس‏سوز مشتق شده از موتور D-30F6 مجهز به سیستم تغییر بردار رانش (در مدل تغییر یافتهء FPU)، مجهز به کنترل دیجیتا کشش خشک: 83.4 کیلونیوتن = 18700 پاوند فیت برای هر موتور کشش با پس‏‎سوز: 142.2 کیلونیوتن = 32000 پاوند فیت برای هر موتور تغییر بردار رانش: 20 + تا 20- در زاویهء 30 درجه در هر ثانیه قابلیت ها حداکثر سرعت: 1.6 ماخ = 1600 کیلومتر بر ساعت = 1056 مایل بر ساعت حداکثر سرعت در سطح دریا = 1.34 ماخ = 1400 کیلومتر بر ساعت = 870 مایل بر ساعت برد: 3300 کیلومتر سقف پرواز خدمتی: 18000 متر = 59050 فوت نرخ اوج‏گیری: 230 متر بر ثانیه = 45300 فوت در دقیقه میزان بارگذاری بالها: 79.4 پوند بر فوت مربع = 360 کیلوگرم بر متر مربع جنگ‏افزارها یک دستگاه مسلسل 30 م م از نوع GSh-30-1 با 150 تیر فشنگ 14 جایگاه سخت: 2 در نوک بالها، 6 تا 8 در زیر بدنه، 4 تا 6 به صورت تطبیق با بدنه در زیر بدنهء اصلی جهت: هوا به هوا: موشکهای R-77 و R-73 هوا به زمین: X-29T، X-29L، X-59M، X-31P، X-31A، KAB-500 و KAB-1500نویسنده: رضا رحمانی