مقامات افغان می گویند در چند ماه اخیر توجه جامعه جهانی به تقویت نیروهای هوایی افغانستان افزایش یافته و تلاشها برای احیای این نیروها بیشتر شده است. اما در حال حاضر نیروی هوایی افغانستان در چه وضعیتی قرار دارد و نقش این نیروها در فعالیتهای نظامی در این کشور چگونه است؟ درچند سال اخیر، نقش نیروهای هوایی افغانستان تنها در انتقال تجهیزات و سربازان ارتش به محلات جنگی محدود بود، اما وزارت دفاع افغانستان اخیراً اعلام کرد که امسال برای نخستین بار، پس از سقوط رژیم طالبان نیروهای هوایی افغانستان در عملیات نظامی اشتراک کردند. به گفته مقامات وزارت دفاع افغانستان، از آغاز امسال نیروهای هوایی در صدها پرواز جنگی سهم داشتند. نیروی هوایی قدرتمند؟ ژنرال ظاهر عظیمی، سخنگوی وزارت دفاع افغانستان می گوید براساس پیشبینی های این وزارت تا چهار یا پنج سال آینده افغانستان دارای یک نیروی قدرتمند هوایی خواهد بود. آقای عظیمی گفت: "در حال حاضر جامعه جهانی تعهد کرده که تا دو سال آینده یک تعداد هواپیماهای حمل و نقل سی- ۱۱۷ به ما بدهد." سخنگوی وزارت دفاع افزود: "در باره هواپیماهای بمب افگن و تجسسی هنوز به موافقه نرسیده ایم. فکر می کنم که تا چهار یا پنج سال دیگر افغانستان دارای نیروی قوی و مجهز هوایی خواهد بود." برای بررسی وضعیت نیروهای هوایی به فرودگاه نظامی کابل رفتم؛ جایی که یک روز کاری دیگر آغاز شده و موتورهای هواپیماهایی که آماده پرواز بودند، با صدای سنگینی به حرکت درآمدند. در گوشه ای از فرودگاه نظامی کابل چندین فروند هلی کوپتر و هواپیماهای نظامی به چشم می خورد. شماری از خلبانان افغان و دستیاران آنان در نزدیکی یک هلی کوپتر نظامی ایستاده اند که آماده پرواز برای شرکت در یک ماموریت حمل و نقل تجهیزات به نیروهای ارتش افغانستان هستند. آموزش خلبان به گفته مقامات نیروهای هوایی، در حال حاضر ۶۰۰ خلبان در نیروی هوایی افغانستان کار می کنند مقامات افغان می گویند یک بخش عمده تلاشهای جامعه جهانی برای تقویت نیروهای هوایی، اجرای برنامه های آموزشی برای افسران و خلبانان نیروهای هوایی افغانستان است. آمریکا، ترکیه و ایتالیا در حال حاضر در بخش آموزش نیروهای هوایی افغانستان کار می کنند. بیشتر خلبانان افغان در ساختمان فرماندهی نیروهای هوایی کابل سرگرم آموزش در کلاسهای درسی هستند. در یکی از این کلاسها، حدود ۳۰ خلبان افغان در حال آموزش مدل هلی کوپتر نظامی مجهز به راکت و ماشیندار اند. چالشها ژنرال عبدالوهاب وردک، فرمانده نیروهای هوایی افغانستان می گوید تا پایان امسال شمار هلی کوپترهای افغانستان به ۳۳ فروند خواهد رسید. اما او می گوید در حال حاضر نیروی هوایی افغانستان با چالشهایی نیز روبرو است. آقای وردک گفت: " چگونگی اجرای برنامه های آموزشی برای کارمندان حرفه ای، و نبودن پرزه جات (قطعات یدکی) و تجهیزات کافی از چالشهای عمده است. " به گفته مقامات نیروهای هوایی، در حال حاضر ۶۰۰ خلبان در نیروی هوایی افغانستان کار می کنند. پیش از آن که مجاهدین سابق در سال ۱۳۷۱ خورشیدی به قدرت برسند، افغانستان دارای نیروی قوی و مجهز هوایی بود. مقامات وزارت دفاع افغانستان می گویند در سالهای گذشته افغانستان حدود ۴۰۰ هواپیما داشت. فروش هواپیماها؟ نیروی هوایی افغانستان هنوز هم با سیستم روسی، که از سالهای پیش به جا مانده، کارمی کند هلال الدین هلال، افسر پیشین نیروهای هوایی که درحال حاضر عضو مجلس نمایندگان است می گوید، پس از سقوط حکومت دکتر نجیب الله، نیروی هوایی افغانستان متلاشی شد و حتی هواپیماهای افغانستان در بیرون از کشور به فروش رسید. اما او می گوید در چند ماه اخیر در وضعیت نیروهای هوایی افغانستان پیشرفتهای امیدوار کننده ای رونما شده است. ژنرال هلال تاکید می کند که شرکت نیروهای هوایی افغانستان در اجرای عملیات نظامی سبب کاهش تلفات غیرنظامیان افغان خواهد شد. آقای هلال گفت: "نیروهای هوایی آمریکا و ناتو هماهنگی لازم را با نیروهای زمینی افغانستان ندارند. اگر نیروی هوایی افغانستان تقویت شود، استفاده از این نیروها در عملیاتهای نظامی، بسیار موثر خواهد بود. با استفاده از نیروی هوایی افغانستان میزان تلفات غیرنظامیان در جریان عملیاتهای نظامی نیز کاهش خواهد یافت." سیستم روسی مقامات وزارت دفاع افغانستان می گویند در سالهای گذشته افغانستان حدود ۴۰۰ هواپیما داشت نیروی هوایی افغانستان هنوز هم با سیستم روسی، که از سالهای پیش به جا مانده، کار می کند. وزارت دفاع افغانستان اعلام کرده که تا سه سال آینده، به کمک آمریکا سیستم استاندارد ناتو را، جایگزین سیستم فعلی خواهند کرد. نیروی هوایی افغانستان برای اولین بار در سال ۱۳۰۳ خورشیدی، در زمان سلطنت امان الله خان تاسیس شد. این نیرو در زمان ریاست جمهوری داوود خان رشد چشمگیری را تجربه کرد. تا سال ۱۳۷۱ تعداد هواپیماهای نیروی هوایی افغانستان پیوسته در حال افزایش بود.