نبرد گالیپولی یا نبرد چناق‌قلعه )، نام جنگی است که در جنگ جهانی اول بین امپراتوری عثمانی و نیروهای ائتلافی (انگلستان، فرانسه و آنزاکها) در تنگه داردانل در گرفت.
نبرد گالیپولی یا نبرد چناق‌قلعه )، نام جنگی است که در جنگ جهانی اول بین امپراتوری عثمانی و نیروهای ائتلافی (انگلستان، فرانسه و آنزاکها) در تنگه داردانل در گرفت. این نبرد که بیش از هشت ماه طول کشید در ۲۵ آوریل سال ۱۹۱۵ میلادی آغاز شد و سرانجام در دسامبر سال ۱۹۱۵ با شکست نیروهای ائتلافی به پایان رسید. و در پایان از هر دو جبههٔ متفقین و متحدین بیش از نیم میلیون نفر کشته و زخمی برجای ماند. در این نبرد کشتی‌های نیروی دریایی متفقین آسیب زیادی دیدند اما در پایان آنان فاتح جنگ جهانی اول شدند. مصطفی کمال آتاتورک، افسر ترک در جنگ گالیپولی به شهرت رسید و پس از پایان جنگ و فروپاشی امپراطوری عثمانی بنیانگذار ترکیه نوین شد.
در برخی کشورها مانند استرالیا، نیوزلند و ترکیه هر ساله، خاطره این نبرد گرامی داشته می‌شود.
در سال ۱۹۱۴ نیروهای متفقین، به فکر تصرف تنگه داردانل افتادند اما با اعلام بی طرفی دولت عثمانی، حمله‌ای به آن صورت نگرفت. پس از ورود دولت عثمانی به جنگ، وینستون چرچیل که در آن زمان وزیر دریانوردی انگلستان بود، به نقش کلیدی این منطقه برای تسخیر استانبول اشاره کرد و در نهایت توانست نظر خود را به کابینه و ارتش انگلستان بقبولاند. هدف این نبرد به زانو درآوردن عثمانی و امکان ارتباط نزدیک‌تر با روسیه بود.
نخستین بار، در نوزدهم فوریه ۱۹۱۵، ناوگان دریائی مشترک انگلستان و فرانسه با محاصره منطقه، به مدت یک ماه نیروهای عثمانی مستقر در دو سوی تنگه را گلوله‌باران کردند. نبرد ۱۸ مارس، آخرین برگ این حمله بود که نتیجه را در پایان به سود عثمانی‌ها رقم زد. متفقین در این روز تمام نیروی خود را به کار بستند تا کنترل تنگه داردانل را به دست آورند اما با دفاع عثمانی‌ها، دست آخر هفت کشتی آنان در این روز غرق شد که منجر به عقب‌نشینی این نیروها شد.
متفقین برای جبران این شکست و اعاده حیثیت، تدارک نبرد همه‌جانبه‌ای را با حضور نیروی دریایی و زمینی دیدند. در ۲۵ آوریل، لشکر هفتاد هزار نفری متفقین، در چناق‌قلعه پیاده شدند و آنان را ۱۰۹ ناو جنگی و صدها شناور دیگر از دریا حمایت کردند. این نبرد چندین ماه به طول کشید و با دفاع سرسختانه عثمانی‌ها روبرو شد. سرانجام، به دلیل تلفات سنگین، نیروهای متفق در ماه دسامبر آغاز به تخلیه منطقه کردند و کنترل منطقه در دست عثمانی باقی‌ماند.
مصطفی کمال آتاتورک خود مستقیماً فرماندهی ترکها را بر عهده داشته و در تهییج نیروهای عثمانی مؤثر بوده‌است. چرچیل نیز از سوی دیگر نقش عمده‌ای را در انگلستان در به راه‌اندازی این جنگ داشته‌است.
آتاتورک در یکی از سخنرانی‌ها به نیروهای زیر فرمانش گفته بود: «من به شما دستور نمی‌دهم که بروید و بجنگید، دستور می‌دهم بروید و بمیرید».