کاملترین دایره المعارف فارسی نظامی

آیا سریع ترین جت جنگنده جهان را می شناسید؟! دنیای هوانوردی از دوران جسارت ستودنی برادران رایت و پس از ساخت اولین پرنده موتوری باثبات در سال ۱۹۰۳ تاکنون راه درازی را آمده است. بیش از یک قرن از آن صبح تاریخی و سرنوشت ساز در کیتی هاک نیویورک سیتی گذشته است و از آن زمان تاکنون مهندسان هواپیماهای جدید و پیشرفته ای ساخته اند که می توانند بسیار بیشتر، سریع تر و بالاتر از آن چه ویلبر و اورویل رایت تصور می کنند پرواز کنند.

در طی سال ها، کشورهای دارای تکنولوژی های پیشرفته نظامی، جنگنده های بسیاری تولید کرده اند که هر بار از نمونه های قبلی قدرتمندتر و سریع تر بوده اند به طوری که امروزه جت های جنگنده متعددی وجود دارند که سرعتشان از سرعت صوت نیز بالاتر رفته است. این کشورها برای ربودن گوی سبقت از رقیبان خود هر چند وقت یک بار جت جنگنده جدیدی معرفی می کنند. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۲۰ جت جنگنده تاریخ که سریع ترین و چابک ترین در نوع خود لقب گرفته اند آشنا کنیم.

۲۰-F-100 Super Sabre

حداکثر سرعت:۱.۳۸۲ کیلومتر بر ساعت

حداکثر مسافت پروازی: ۳.۵۷۶ کیلومتر با سرعت ۹۷۶ کیلومتر بر ساعت بر پایه سوخت داخلی

جت جنگنده اف-۱۰۰ سوپر سابر پاسخ ایالات متحده به برتری هوایی آینده در اوایل دهه ۱۹۵۰ بود. این جنگنده که به یک موتور توربوجت پرت ویتنی J-57-P-21 مجهز می شد می توانست به راحتی از عهده جدیدترین میگ های اتحاد جماهیر شوروی بر فراز شبه جزیره کره برآمده و با سرعت سرسام آور خود به عنوان یکی از سریع ترین جت های جنگنده تاریخ شناخته می شود. این جنگنده از آن دسته جت های آمریکایی است که تنها برای سرعت و نبرد تن به تن ساخته شده بود.

اف ۱۰۰ از شبه جزیره کره به جنگل های ویتنام رفته و به اولین جنگنده نظامی نیروی هوایی ایالات متحده تبدیل شد که با جت های دشمن وارد نبرد شد. این هواپیما وظیفه اسکورت جت جنگنده اف ۱۰۵ را برعهده داشت که بعدها جایگزین آن شد. این جنگنده بسیار محبوب بوده و به مدت ۲۵ سال در نیروی هوایی ایالات متحده حضور داشت.

۱۹-F-101 Voodoo

حداکثر سرعت:۱.۸۱۴ کیلومتر بر ساعت

حداکثر مسافت پروازی: ۲.۴۳۲ کیلومتر بر پایه سوخت داخلی

برای حمایت از بمب افکن های استراتژیک باید جنگنده هایی وجود می داشت که در عمق آسمان دشمن از آن ها محافظت می کرد. این همان چیزی بود که نیروی هوایی ایالات متحده و نیروی هوایی سلطنتی کانادا هنگام سفارش ساخت یک جت جنگنده اسکورت بمب افکن با سرعت مافوق صوت و با توان پروازی بسیار بالا به کمپانی مک دانل -داگلاس در سر داشتند. و بدین ترتیب بود که اف-۱۰۱ وودو متولد شد. در حالی که در آن دوران جت اف ۱۰۰ مهم ترین جنگنده سوپرسونیک برای نبرد هوایی بود اما نیروی هوایی ایالات متحده وقتی قابلیت ها و توانایی های اف-۱۰۱ را دید بارها تغییراتی را در آن ایجاد کرده و این جت را از یک جنگنده اسکورت بمب افکن ها به یک جنگنده بمب افکن استراتژیک تبدیل کرد.

این جت جنگنده در سال ۱۹۵۷ وارد خدمت شده و با سرعت خیره کننده ۱.۹۳۳ کیلومتر بر ساعت خود خیلی زود رکورد سریع ترین جت جهان را از آن خود کرد. این جنگنده در هر گونه عملیاتی از عملیات شناسایی در دوران بحران موشکی کوبا تا جنگ ویتنام فرا خوانده شده و ماموریت های خود را با موفقیت به انجام می رساند. از آن جایی که این جنگنده به دو موتور توربوجت پرت ویتنی J57 مجهز بود، خیلی سریع می توانست از سرعت صوت گذشته و بدین ترتیب به هدفی بسیار سخت و دست نیافتنی برای میگ های شوروی در ویتنام شمالی تبدیل شود.

در نبردهای هوایی تنها یک فروند جت جنگنده RF-101C ساقط گردیده و بعدها فانتوم اف-۴ از روی طراحی و ساختار همین جت ساخته شد. با سرعت حداکثری ۱.۸۱۴ کیلومتر بر ساعت، جت جنگنده اف-۱۰۰ وودو خیلی زود وارد نبرد ویتنام شد اما بدون باک اضافی خارجی یا سوختگیری مجدد هوایی، باید پس از رسیدن به مقصد بمب هایش را روی هدف خالی کرده و به خانه باز می گشت.

۱۸-F-35 Lightning II

حداکثر سرعت:۱.۹۲۰ کیلومتر بر ساعت

حداکثر مسافت پروازی: ۲.۲۱۰ کیلومتر بر پایه سوخت داخلی

جت جنگنده اف-۳۵ لایتنینگ ۲ که به عنوان جدیدترین نسل جت جنگنده نسل پنجم چند منظوره با قابلیت پنهانکاری مورد ستایش قرار می گیرد، اسمش را از یک جنگنده قدیمی تر که در جنگ جهانی دوم خدمت می کرده گرفته است. اولین اف-۳۵ های تولید شده در ناوگان های دریایی ارتش ایالات متحده به کار گرفته شدند، جایی که برای بلند شدن ها و فرودهای سریع و در مسیری کوتاه آمادگی کامل داشتند.

این جنگنده یکی از اولین جنگنده هایی است که دید ۷۲۰ درجه ای را برای خلبان فراهم می آورد و این مهم از طریق سیستمی پیچیده از سنسورها که سیگنال های خود را به طور مستقیم به صفحه نمایشی تعبیه شده روی کلاهخود خلبان می فرستند میسر شده است. اف-۳۵ با حداکثر سرعت ۱.۶ ماخ (۱.۹۶۰ کیلومتر بر ساعت) یک جت جنگنده تک سرنشین است که با قدرت مانور فوق العاده خود می تواند برتری فاحشی در نبردهای هوایی داشته باشد.

۱۷- Farey Delta II

حداکثر سرعت:۲.۰۸۰ کیلومتر بر ساعت

حداکثر مسافت پروازی: ۱.۳۲۸ کیلومتر بر پایه سوخت داخلی

بریتانیایی ها اولین جت جنگنده تراسونیک (نزدیک به سرعت صوت) را در سال ۱۹۵۴ تولید کردند که سرعت بیش از ۱۶۰۹ کیلومتر بر ساعت را برای اولین بار در تاریخ ثبت نمود. این هواپیمای آموزشی از همان ابتدا هم قرار نبود که در نبرد تن به تن با جنگنده های سریع و قدرتمند دیگر وارد شود اما به عنوان یکی از سریع ترین جت های نظامی جهان تنها برای تست محدودیت هایی که در زمینه پرواز سوپرسونیک و تراسونیک وجود داشت ساخته شد.

جنگنده فاری دلتا ۲ ماموریت خود را با موفقیت به انجام رسانده و توانست رکورد سریع ترین جت جهان را در آن زمان از آن خود کند. این رکورد البته برای مدت زیادی باقی نمانده و تنها ۲ فروند از این جت به پرواز درآمدند هرچند در تاریخ هوانوردی بریتانیا جاودانه شدند. تکنولوژی سوپرسونیک به کار رفته برای تولید جت دلتا ۲ بعدها برای ساخت جت های ترابری سوپرسونیک کنکورد به کار گرفته شد که در طول اقیانوس آتلانتیک به جابجایی مسافران و محموله ها می پرداخت.

۱۶- Sukhoi PAK FA T-50

حداکثر سرعت:۲.۱۱۲ کیلومتر بر ساعت

حداکثر مسافت پروازی: ۳.۴۸۰ کیلومتر بر پایه سوخت داخلی

ایالات متحده در زمینه توسعه و ساخت جت های جنگنده نسل پنجمی چند منظوره با قابلیت پنهانکاری تنها نیست. روسیه نیز اکنون در حال ساخت نسل جدیدی از جت های جنگنده است تا آن ها را جایگزین ناوگان فرسوده و قدیمی سوخوی-۲۷ خود کند و بدین ترتیب بود که سوخوی PAK FA T-50 وارد شد. این جنگنده که می خواهد رقیبی سرسخت برای اف-۳۵ لایتنینگ ۲ باشد هنوز در مرحله تست های نهایی قرار داشته و انتظار می رود که بزودی وارد سرویس شود.

سوخوی تی-۵۰ قابلیت هایی خواهد داشت که می تواند با جدیدترین جنگنده های ناتو و همپیمانانش برابری کند. تست روی سلاح های این جنگنده در حال انجام بوده  و در مقایسه با اف-۳۵ بی کمی از برنامه ریزیهای صورت گرفته عقب افتاده است. در هر صورت با پایان تست های این جنگنده، نسخه های متفاوتی از آن در برزیل و هند نیز تولید خواهد شد.

۱۵- F-104 Starfighter

حداکثر سرعت:۲.۱۲۵ کیلومتر بر ساعت

حداکثر مسافت پروازی: ۲.۶۰۸ کیلومتر بر پایه سوخت داخلی

جنگنده اف-۱۰۴ استارفایتر لاکهید مارتین در دورانی وارد سرویس شد که سرعت هواپیما از هر قابلیت دیگری مهم تر بود. در آن دوران هر جت جنگنده ای که از خط تولید بیرون می آمد دارای قابلیت های رهگیری هوا به هوا و همچنین حمل بمب های استراتژیک هسته ای بود، به همین دلیل باید برخی قابلیت های دیگر قربانی شده و نادیده گرفته می شدند. در مقوله سرعت، اف-۱۰۴ استار فایتر که برای اولین بار در سال ۱۹۵۶ به پرواز درآمد هیچ رقیبی نداشت. با آغاز سال ۱۹۵۸، این جنگنده توانست با سرعت بالای ۲ ماخ، ۲.۲۴۶ کیلومتر بر ساعت، رکورد سریع ترین جنگنده تاریخ را بشکند.

شوربختانه این جنگنده در دورانی ساخته شد که تکنولوژی ساخت موشک های سطح به هوا به سرعت پیشرفت کرده و بدین ترتیب در طول نبرد ویتنام، جت جنگنده اف-۱۰۴ تلفات قابل توجهی را از جانب این سامانه های دفاعی متحمل شد. خلبانان نظرات متفاوتی در مورد این جنگنده داشته و تحقیقات وسیعی بابت نگرانی های ایمنی و کارآمد بودن در مورد آن صورت گرفت اما سرعت یکی از چیزهایی بود که در مورد این جنگنده غیرقابل بحث می نمود. آخرین فروند از جت جنگنده اف-۱۰۴ استار فایتر در سال ۲۰۰۴ در نیروی هوایی ایتالیا بازنشسته شد.

۱۴-Dassault Mirage 2000D/N

حداکثر سرعت:۲.۳۲۵ کیلومتر بر ساعت

حداکثر مسافت پروازی: ۱.۴۷۲ کیلومتر بر پایه سوخت داخلی

زمانی که نیروی هوایی فرانسه دریافت که باید یک جت تهاجمی بسیار سریع برای مقابله با گزینه های برتر هوایی دیگر کشورهای جهان داشته باشد کمپانی Dassault دست به ساخت جت جنگنده Mirage 2000N و ۲۰۰۰D ساخته شد. میراژ  ۲۰۰۰N قرار بود که گزینه هسته ای آن ها برای حمله ای برق آسا و میراژ ۲۰۰۰D نیز برای مبارزه تن به تن با جنگنده های دشمن طراحی شده بود.

زمانی که این جنگنده ها در اوایل دهه ۱۹۸۰ وارد سرویس شدند، میراژهای ۲۰۰۰ چیزی فراتر از  یک مانع و قدرت نمایی دوران جنگ سردی در مقابل سوخوی ها و میگ های شوروی بوده و بیشتر هواپیمایی با قابلیت حمله برق آسا برای پرتاب موشک یا بمب به صورت دقیق و در مسافت های طولانی بود. این جنگنده ها می توانستند به سرعت ۲ ماخ رسیده و توانایی حمل گستره وسیعی از بمب های هدایت شده و موشک های هوا به هوا را نیز داشتند.

۱۳- F-4 Phantom II

حداکثر سرعت:۲.۳۵۵ کیلومتر بر ساعت

حداکثر مسافت پروازی: ۲.۵۸۴ کیلومتر بر پایه سوخت داخلی

جت جنگنده دو موتوره و دو سرنشینه اف-۴ فانتوم که سابقه ای ترسناک در شکستن رکوردهای هوایی داشت زمانی ساخته شد که ایالات متحده می خواست نه تنها گوی سبقت را با اختلاف زیاد در زمینه فناوری هوایی از رقبای خود برباید بلکه قصد داشت براحتی آن ها را در نبردهای تن به تن هوایی نیز از میدان به در کند. این جنگنده قدرتمند برای اولین بار در سال ۱۹۶۰ به طور رسمی وارد سرویس شد و آخرین فروند از آن در سال ۲۰۱۳ بازنشسته شد. اف-۴ فانتوم جنگنده ای بسیار قابل اعتماد و کارآمد بوده و سرعت آن از ۲ ماخ نیز فراتر می رفت.

به عنوان یکی از سریع ترین جت های جنگنده ای که تاکنون ساخته شده است، اف-۴ فانتوم قدرت خود را در جنگل های ویتنام به رخ کشیده و حضور خود در ماموریت های نظامی را تا سال های اخیر نیز ادامه داد که نشان از قابلیت های بی نقص و اطمینان بخش این جنگنده دارد. از آن جایی که اف-۴ به دومین نسل از جنگنده های تولید شده توسط ایالات متحده تعلق داشت، این جنگنده در مدت زمان بسیار کمی از خط تولید به میدان های نبرد فرستاده شد. این جنگنده به خوبی قابلیت های خود را در پشتیبانی هوایی از نیروهای زمینی خودی و همزمان مقابله تن به تن با میگ های اتحاد جماهیر شوروی به رخ می کشید.

بسیاری از خلبان از فضای کم کابین اف-۴ شکایت می کردند و به همین دلیل بود که به آن لقب «صندوقچه پرنده» (Flying Footlocker) داده شد. این هواپیما به طور رسمی در سال ۱۹۹۴ پس از سال های طولانی قدرت نمایی در آسمان، از خدمت در ارتش ایالات متحده بازنشسته شد.

۱۲- Convair F-106

حداکثر سرعت:۲.۴۴۲ کیلومتر بر ساعت

حداکثر مسافت پروازی: ۲.۹۴۶ کیلومتر بر پایه سوخت داخلی

در دنیای شلوغ جت های جنگنده نسل اول، اف-۱۰۶ یکی از آخرین جنگنده هایی بود که سرعت را بر قابلیت دیده وری مبارزه تن به تن در هوا ارجحیت می داد. پیشرفت های صورت گرفته در تکنولوژی راداری،توانایی حمل موشک های بیشتر و قدرت دید بهتر خلبان باعث شده بود که جت جنگنده کانویر اف-۱۰۶ یک انتخاب برتر لقب بگیرد. اما وقتی که صرفاً پای قدرت مانور و سرعت به میان می آمد، این جت همچنان خود را به عنوان یکی از سریع ترین جت های جنگنده تاریخ نشان می داد.

این جنگنده مدت زمان کوتاهی در سرویس نظامی باقی ماند و به طور رسمی هیچگاه وارد میدان نبرد نشد و بیشتر به عنوان یک نمونه آزمایشی برای توسع پلتفرم های جنگنده-بمب افکن در اواخر دهه ۱۹۵۰ مورد استفاده قرار می گرفت. در عرصه بیشترین سرعت، این جنگنده با سرعت ۲.۳ ماخ (۲.۴۴۰ کیلومتر بر ساعت) توانست در تاریخ هوانوردی جاودانه شود.

۱۱- Eurofighter Typhoon

حداکثر سرعت:۲.۴۸۰ کیلومتر بر ساعت

حداکثر مسافت پروازی: ۲.۸۸۰ کیلومتر بر پایه سوخت داخلی

روزگاری در سراسر اروپا نیاز به یک جت جنگنده دست یافتنی و مقرون به صرفه که قابلیت انجام انواع مختلفی از نقش ها را داشته باشد و در صورت نیاز به سرعت وارد عمل شود احساس می شد. بدین ترتیب جت جنگنده یوروفایتر تایفون ساخته شده و به نظر می رسید که توان برآورده ساختن تمامی این نیازها را داشته باشد. این جنگنده در سال ۱۹۹۴ وارد سرویس شده و اولین نبرد خود را در سال ۲۰۱۱ تجربه کرد و هنوز هم توسط کشورهای عضو ناتو مورد استفاده قرار می گیرد. این هواپیمای دو موتوره توربوجت توان رسیدن به سرعت ۲ ماخ و فراتر از آن را دارد و با توجه به توان بالایش در زمینه مسافت پروازی می تواند به راحتی از آسمان کشورهای اروپا و کشورهای متحد منطقه خاورمیانه دفاع نماید.

۱۰- Sukhoi Su-27

حداکثر سرعت:۲.۴۸۰ کیلومتر بر ساعت

حداکثر مسافت پروازی: ۳.۵۰۹ کیلومتر بر پایه سوخت داخلی

جدی ترین رقیب کنونی جنگنده های ناتو، سوخوی-۲۷ ساخت روسیه است. سوخوی-۲۷ و میگ-۲۹ میکویان دو فروند از سرسخت ترین و بدنام ترین جنگنده های روسی بودند که جنگنده های ناتو از مقابله با آن ها بیم داشتند. این جنگنده قرار است با سوخوی تی-۵۰ جایگزین شود اما رکورد خیره کننده آن در زمینه سرعت، قدرت مانور در هنگام مبارزه و سیستم ارتباطی پیچیده برای همیشه جاودانه خواهد بود. سیستم الکترونیکی هوابرد این جت جنگنده چنان قدرتمند است که چین نسخه بومی جنگنده خود را با استفاده از همین سیستم الکترونیکی ساخته است که میراث این جت جنگنده نسل چهارمی را در دریا و خشکی همراه خود خواهد داشت.

راه‌های تقویت حافظه! بهترین حافظه را داشته باشید

جشنواره محصولات خانگی دوو daewoo با ضمانت انتخاب الکترونیک در شیانچی

رزرو اینترنتی ویلا استخردار | بهترین پیشنهادهای جاجیگا

۹- F-15 Eagle

حداکثر سرعت:۲.۶۴۰ کیلومتر بر ساعت

حداکثر مسافت پروازی: ۱.۹۵۵ کیلومتر بر پایه سوخت داخلی و تا ۵.۵۲۰ کیلومتر بر پایه باک خارجی

جت جنگنده اف-۱۵ ایگل که با لقب «تازیانه آسمان» (Scourge of the Sky) شناخته می شد از اواخر دهه ۱۹۷۰ در خدمت نیروی هوایی ایالات متحده بوده و به ندرت رقیبی در این عرصه داشته است. این جنگنده بسیار سریع، در واقع یک جنگنده بمب افکن ۲ موتوره نسل سومی است که می تواند مانورهای خارق العاده ای را با سرعت خیره کننده در هوا انجام داده و همچنان سوخت کافی برای به انجام رساندن ماموریت هایش داشته باشد.

اف-۱۵ ایگل که در ارتفاعی بسیار بالا پرواز می کند می تواند به سرعت خیره کننده ۲.۵ ماخ رسیده و مسافت پروازی آن نیز به رقم خیره کننده ۱.۹۵۵ کیلومتر بالغ می شود. این جنگنده هنوز نیز فعال بوده و بعد از روزآمدسازی های عمده در سال ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ همچنان قدرت نمایی می کند. به نظر می رسد که با ورود جت های جنگنده نسل پنجم نیز هنوز جای کافی برای حضور اف-۱۵ در میدان نبرد وجود داشته باشد. اف-۱۵ ایگل تاکنون هیچ شکستی در نبردهای هوایی نداشته و تنها گذشت زمان می تواند قابلیت های چند منظوره این جت جنگنده را به چالش بکشد.

۸- Mikoyan MiG-31 Foxhound

حداکثر سرعت:۲.۹۷۶ کیلومتر بر ساعت

حداکثر مسافت پروازی: ۱.۴۴۰ کیلومتر بر پایه سوخت داخلی

میگ-۳۱ فاکس هوند زمانی که در سال ۱۹۷۷ رکورد پرواز در ارتفاع ۱۲۳.۵۲۰ پایی را به نام خود ثبت نمود دنیای هوانوردی را شگفت زده کرد. این موضوع و همچنین رکورد جدیدش در زمینه مدت زمان ارتفاع گرفتن- ۱۱۵.۰۰۰ پا در ۴:۱۱ دقیقه- نشان داد که اتحاد جماهیر شوروی می تواند حساب ویژه ای روی میگ-۳۱ میکویان به عنوان یک جت جنگنده نسل جدید باز کند. این جنگنده اولین نسل از هواپیماها بود که می توانست با استفاده از رادارهای خود هواپیماهای رادارگریز و پنهانکار را شناسایی کرده و رهگیری نماید. میگ-۳۱ باعث در گرفتن رقابت جدیدی بین اتحاد جماهیر شوروی و ناتو برای بدست آوردن برتری در زمینه تکنولوژی هوایی شد.

این هواپیما می توانست خیلی سریع به ارتفاعی دست نیافتنی دست پیدا کرده و مدت زمان زیادی را نیز در آسمان بماند و با رهگیری اهداف هوایی متداول و پنهانکار و پرتاب موشک های دوربرد با هدایت رادار به کابوسی برای کشورهای عضو ناتو تبدیل شد. بدین ترتیب میگ-۳۱ توانست کفه ترازو در آسمان ها را متعادل سازد. فاکس هوند هنوز هم در نیروی هوایی روسیه فعال بوده و انتظار می رود که تا سال ۲۰۳۰ همچنان در سرویس باقی بماند.

۷- Mikoyan Ye-152

حداکثر سرعت: ۳.۰۱۳ کیلومتر بر ساعت

حداکثر مسافت پروازی: ۱.۴۶۱ کیلومتر بر پایه سوخت داخلی

در بحبوحه درگیری ها و رقابت ها برای برتری یافتن در سرعت هوایی در دوران جنگ سرد،اتحاد جماهیر شوروی ۲ فروند جنگنده آزمایشی تک موتوره ساخت تا ببینند که در زمینه رکورد شکنی جهانی در زمینه سرعت هوایی تا چه میزان می توانند چانه زنی کنند. در آن زمان رقابت این بود که کدام طرف (ایالات متحده یا اتحاد جماهیر شوروی) می تواند هواپیمایی سریع ساخته که زودتر به هدف رسیده و بعد از نابود کردن آن با همان سرعت به مبدأ خود بازگردد. در حالی که مقامات نظامی شوروی امید داشتند میکویان Ye-152 محصول خوبی برای رقابت با جت های جنگنده رقیب خود باشد اما در نهایت مشخص شد که این جت جنگنده چیزی فراتر از یک شوی تبلیغاتی نیست. لازم به ذکر است که این جت جنگنده چابک به سرعتی بالاتر از ۲.۸ ماخ رسیده و انعطاف پذیری و قدرت مانور بالایی نیز داشت.

اگر چه این جنگنده توانست در سال ۱۹۵۹ رکورد سریع ترین جت جنگنده را از آن خود کند اما در زمینه قدرت مبارزه و مانور در میدان نبرد به همان اندازه موفق نبود. بدین ترتیب مقامات شوروی به این نتیجه رسیدند که نسخه ۲ موتوره این جنگنده بسیار بهتر و کارآمدتر از نسخه تک موتوره خواهد بود. از این رو نسخه Ye-152A با ۲ موتور توربو جت ساخته شده که به آن امکان می داد تنش های ناشی از رسیدن به سرعت های مافوق صوت را بهتر تحمل کند. در نهایت بعد از سقوط این هواپیما در آزمایش های نهایی در سال ۱۹۶۵، پروژه ساخت آن به طوری کلی کنار گذاشته شد.

ادامه دارد…