کاملترین دایره المعارف فارسی نظامی

در طی دوران جنگ سرد، این هواپیما بالاتر و سریع تر از هر پرنده ساخت انسان دیگری پرواز کرده و اکنون پس از گذشت ۵۵ سال از اولین پروازش هنوز هم چنین است. هواپیمای جاسوسی SR-71 Blackbird یا Lockheed SR-71 توسط کمپانی لاکهید مارتین در خفا و در اواخر دهه ۱۹۵۰ طراحی شد، هواپیمایی که توانست به فضا تکیه زده و حتی از یک موشک نیز پیشی بگیرد. تا به امروز، این هواپیما رکورد بالاترین ارتفاع در پرواز افقی و بالاترین سرعت برای یک هواپیمای با نیروی پیشرانه غیرراکتی را در اختیار داشته است. هواپیمای Lockheed SR-71 عضوی از یک خانواده هواپیماهای جاسوسی بود که برای ورود به قلمرو دشمن بدون مورد اصابت قرار گرفتن و حتی شناسایی شدن در روزگاری قبل از ساخت ماهواره ها و پهپاها طراحی شده بود.

رنگ سیاه روی تمام بدنه آن که به منظور پراکنده کردن گرما انتخاب شده بود باعث گردید که این هواپیما لقب Blackbird را بدست آورد و در ترکیب با بدنه کشیده و طولانی اش باعث شد که Lockheed SR-71 به چیزی متفاوت از هواپیماهایی که تا آن زمان ساخته شده بود شبیه باشد، طراحی خاصی که هیچ نقطه منفی به همراه نداشت. پیتر مرلین که یک تاریخ نگار حوزه هوانوردی است در این باره می گوید: «این هواپیما هنوز هم به چیزی متعلق به آینده شبیه است، اگر چه در دهه ۱۹۵۰ طراحی شده بود. به دلیل سبک خم شدگی بدنه و انحنا و پیچش های بال ها، بیشتر به موجودی طبیعی شبیه است تا یک ماشین مکانیکی. بیشتر هواپیماهای متداول طوری هستند که مشخص است کسی آن ها را ساخته اما این یکی بیشتر شبیه این است که موجودی رشد کرده».

جاسوس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)

در می ۱۹۶۰، یک هواپیمای جاسوسی U-2 متعلق به ایالات متحده بر فراز حریم هوایی اتحاد جماهیر شوروی و در حال عسکبرداری هوایی ساقط شد. در ابتدا دولت ایالات متحده ماهیت این هواپیما را یک هواپیمای تحقیقات هواشناسی عنوان کرد که مسیر خود را گم کرده بود اما وقتی که اتحاد جماهیر شوروی تصاویر خلبان دستگیر شده و تجهیزات شناسایی و جاسوسی هواپیما را منتشر کرد این داستان آمریکایی ها دروغ از آب درآمد. این حادثه واکنش های دیپلماتیک سریعی را در دوران جنگ سرد ایجاد کرده و نیاز به یک نوع جدید از هواپیماهای جاسوسی که بتواند سریع تر پرواز کرده و از آتش ضدهوایی های دشمن در امان باشد را تقویت کرد. مرلین در این باره می گوید: «سازمان سیا هواپیمایی می خواست که بتواند در ارتفاع بیش از ۹۰.۰۰۰ پایی یا همان حوالی و با سرعت بالا و به عنوان یک پرنده پنهان از دید رادارها که امکان پذیر بود پرواز کند».

وظیفه طراحی چنین ماشین آینده نگرانه ای بر عهده کلارنس «کلی» جانسون ، به عنوان یکی از بزرگ ترین طراحان تاریخ هوانوردی جهان و تیم سری مهندسان  او در کمپانی لاکهید که Skunk Works نامیده می شد گذاشته شد. جانسون که در سال ۱۹۹۰ و همزمان با اولین سال بازنشستگی هواپیمای جاسوسی SR-71 Blackbird درگذشت، در این باره گفته است: «همه چیز باید اختراع می شد، همه چیز». اولین هواپیمای جاسوسی خانواده Blackbird با نام A-12 شناخته شده و اولین پرواز خود را در ۳۰ آوریل ۱۹۶۲ انجام داد. در کل، ۱۳ فروند از این نمونه تولید شد که برنامه طراحی و تولید آن بسیار سری و تحت نظارت سازمان سیا بود.

پوسته تیتانیومی

بدلیل اینکه هواپیمای SR-71 Blackbird برای پرواز سریع تر از ۲.۰۰۰ مایل بر ساعت طراحی شده بود، اصطکاک و سایس با فضای اطراف باعث بالا رفتن دمای بدنه به میزانی می شد که قالب بدنه یک هواپیمای متداول را ذوب می کرد. به همین دلیل بدنه SR-71 Blackbird از تیتانیوم ساخته شد، فلزی که می توانست دماهای بالا را تاب بیاورد و همزمان سبک تر از فولاد بود. اما استفاده از تیتانیوم مشکلات جدیدی را ایجاد می کرد. اول از همه این که به دسته کاملی از ابزارها و تجهیزات جدید نیاز بود که همگی باید از تیتانیوم ساخته می شدند. در واقع باید مصالح جدیدی تولید می شد زیرا فولاد معمولی در کوچکترین تماس با تیتانیوم باعث خرد شدن آن می شد.

دوم اینکه تامین این همه تیتانیوم به خودی خود کار بسیار پیچیده و دشواری بود. مرلین در این باره تصریح می کند: «در آن دوران، اتحاد جماهیر شوروی بزرگ ترین تامین کننده تیتانیوم جهان بود. دولت ایالات متحده نیاز به خرید مقدار زیادی تیتانیوم داشت و احتمالاً در این مسیر از شرکت های جعلی استفاده می کرد». اولین نمونه از هواپیمای جاسوسی Lockheed SR-71 بدون رنگ آمیزی خاصی به پرواز درآمد که پوسته تیتانیومی نقره ای رنگی داشت. برای اولین بار بدنه تیتانیومی این هواپیما در سال ۱۹۶۴ با رنگ سیاه رنگ آمیزی شد، بعد از اینکه مشخص گردید این رنگ که به شکل موثری گرما را جذب و منعکس می کند به کاهش دمای تمام بدنه کمک خواهد کرد و بدین ترتیب بود که هواپیمای جاسوسی Blackbird متولد شد.

یک هواپیما با اسامی متفاوت

هواپیمای A-12 خیلی زود در قالب نسخه ای به عنوان یک رهگیر – نوعی هواپیمای جنگنده- شکل گرفت و نه یک هواپیمای جاسوسی و شناسایی. این موضوع به شکل موثری به معنای امکان اضافه کردن موشک های هوا به هوا و کابین دومین خلبان برای خدمه به منظور کنترل تجهیزات راداری ضروری بود. این هواپیمای جدید که ظاهری شبیه -۱۲ با یک دماغه متفاوت داشت، YF-12 نام گرفت. در حالی که برنامه تولید A-12 همچنان بسیار سری باقی مانده بود اما وجود هواپیمای YF-12 در سال ۱۹۶۴ توسط رییس جمهور لیندون بی جانسون فاش شد. در کل سه فروند از این هواپیما ساخته شده و در نیروی هوایی ایالات متحده به کار گرفته شدند. سومین نسخه از هواپیمای جاسوسی که بعدها SR-71 Blackbird نام گرفت نیز در همان سال ها تولید شده و M-21 نام داشت، هواپیمایی که دارای یک دکل برای استقرار و پرتاب یکی از اولین نمونه های پهپادهای بدون سرنشین بود.