پانزدهمین مرحله از زمایش بزرگ پیامبر اعظم(ص) نیروی هوافضای سپاه که در روزهای اخیر برگزار و بار دیگر، قدرت و توان دفاعی کشورمان را در معرض دید متخصصان و فرماندهان غربی قرار داد، غیر از پیام ها و نکات مهم در حوزه موشکی، در عرصه عملیات ها و طراحی های مربوط به پرنده های بدون سرنشین نیز یک تمرین مهم محسوب می شد که پیام های خاص و ملموسی به دشمنان منطقه ای و فرامنطقه ای ارسال کرد. در جریان این رزمایش و در حوزه پهپادی شاهد حضور پرچمدار هواپیماهای بدون سرنشین شناسایی و تهاجمی ساخت جمهوری اسلامی ایران یعنی شاهد ۱۲۹ بودیم که با ۴ تیر بمب هدایت شونده سری سدید مجهز شده بود. این پرنده بدون سرنشین سالهاست که بخش مهمی از عملیات های شناسایی و تهاجمی کشور ما را در مرزهای ایران و در مکان هایی مثل سوریه بر عهده دارد.
پهپاد شاهد ۱۲۹ مجهز به ۴ تیر بمب سدید در رزمایش اخیر سپاه
در جریان این رزمایش شاهد هنرنمایی و قدرت نمایی یک عضو تقریبا جدید از خانواده پرنده های بدون سرنشین کشور بودیم که ظاهرا شاهد ۱۸۱ نام دارد. این پرنده بدون سرنشین مسلح نیز بر اساس الگو برداری از پهپاد آر کیو ۱۷۰ غنیمت گرفته شده از آمریکا تکمیل شده و از پیشران توربوپراپ بهره می برد. شاهد ۱۸۱ پهپاد شناسایی، مراقبت و رزمی است که نمونه ۶۰ درصد و موتور ملخی پهپاد شاهد ۱۷۱ یا همان RQ-۱۷۰ ایرانی است و طی سال‌های گذشته به صورت انبوه در نیروی هوافضای سپاه تولید شده است. این پهپاد با برد ۱۵۰۰ کیلومتر، مداومت پروازی ۴.۵ ساعت، سقف ارتفاع پروازی ۲۵ هزار پا، دارای بیشینه وزن برخاست ۵۰۰ کیلوگرم است که توان حمل دو تیر بمب هدایت شونده از سری سدید را دارد.
پرواز جمع چهار فروند پهپاد شاهد ۱۸۱ در رزمایش اخیر سپاه
نکته مهم و قابل توجهی که از دیروز مورد بررسی و تحلیل کارشناسان و علاقمندان به مسائل نظامی قرار گرفته، امکان مجهز شدن این پرنده های بدون سرنشین به فناوری هوش مصنوعی است. از یک سو سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه به استفاده از هوش مصنوعی در سامانه های آزمایش شده در این تمرین اشاره کرده و از طرف دیگر، شاهد پرواز بسیار منظم و تقریبا نزدیک ۴ فروند پهپاد شاهد ۱۸۱ بودیم که نشانه مهمی در خصوص هدایت دقیق و ظریف این پرنده محسوب می شود.
در پرنده های بدون سرنشین در شرایط عادی به دلیل نبود وجود عامل انسانی در داخل وسیله پرنده و یک تاخیر هر چند پایین ولی عادی در ارسال و دریافت فرامین، معمولا این نوع پروازها انجام نمی شود مگر اینکه نوعی از الگوریتم و برنامه بر پایه هوش مصنوعی، برای پرواز و عملیات این پهپادها توسعه داده شده باشد.
اگر حدس ها و تحلیل های فوق درست باشد و در پرواز و تمرینات این پهپاد از فناوری هوش مصنوعی استفاده شده باشد به صورت خیلی ساده باید این طور گفت که مسیریابی در مناطق مختلف بر پایه عکس های تهیه شده از قبل بر پایه تصاویر ماهواره ای، نقشه های ماهواره های سری SAR یا انواع دیگر تصاویر، در کنار تعریف الگوی پرواز جمع در حافظه این پرنده های بدون سرنشین تعریف شده و این پهپادها بر اساس آن الگو به پرواز خواهند پرداخت. اگر به برخی از تصاویر منتشر شده از این پرنده بدون سرنشین که از فاصله نزدیک تر تهیه شده نیز دقت کنیم وجود برخی از آنتن ها روی آن مشخص است که می تواند برای انتقال داده بین پرنده های بدون سرنشین یا ارتباط با ایستگاه زمینی مورد استفاده قرار بگیرد.
پهپاد انتحاری مرموز؛ نکته مهم رزمایش سپاه
در عین حال، پهپاد بدون سرنشین انتحاری مرموز و ناشناسی که در این تمرین مورد استفاده قرار گرفت را می توان یکی از مهم ترین دستاورد نکته این مانور معرفی کرد. دقت موشک های ایرانی پیش از این نه فقط در آزمایش ها و مانورها و بلکه در میدان عمل در مقابل تروریست های داعشی تا آمریکایی خود را نشان داده ولی این پرنده بدون سرنشین انتحاری نشان از یک تحول و ارتقاء در شیوه رزم و عملیات های غافلگیرانه یگانهای رزمی سپاه می دهد.
پرنده بدون سرنشین مورد نظر که تصویر حمله آن به یک ماکت سامانه پدافندی سام ۶ منتشر شد و با دقت بسیار بالایی آن را منهدم کرد، از طراحی بر اساس بال مثلثی و یک سر جنگی استوانه ای در مقابل خود بهره می برد که احتمالا نوعی از سیستم اپتیکی برای هدف گیری را نیز در مرحله آخر برای آن تامین می کند.
تصویری از پهپاد انتحاری ناشناس سپاه
مسئله مهم اینجاست که پرنده بدون سرنشین مورد نظر نه فقط یک گونه ضد رادار بلکه یک پرتابه انفجاری یک بار مصرف با قابلیت حمله به هر نقطه ای در سطح زمین و حتی دریا است. با توجه به قوی بودن احتمال بهره بردن این پرنده بدون سرنشین از سیستم اپتیکی، گمانه ها در خصوص بهره بردن این پهپاد از سیستم هوش مصنوعی و تطابق تصاویر از پیش ضبط شده با عکس گرفته شده در زمان پرواز و حمله به هدف اصلی تقویت خواهد شد. در عین حال در صورت بهره بردن از این ویژگی مهم، این پرنده بدون سرنشین توان شناسایی و ارسال تصاویر قبل از برخورد را نیز به مرکز فرماندهی خواهد داشت و آن را بدل به نه فقط یک پلتفرم تهاجمی، بلکه یک پرنده شناسایی و رزمی البته یک بار مصرف می کند.
مسئله مهم دیگر میزان انفجار به اندازه این پهپاد است. پهپاد جدید صرفا به اندازه هدف مورد نظر مواد منفجره حمل کرده و در کنار این مسئله و با دقت بالا می تواند نیروها و یا تاسیسات دشمن را حتی در نزدیکی افراد غیر نظامی، کشورهایی که علاقمند به آسیب رساندن به آنها نیستیم و یا تاسیسات حیاتی برای نیروهای خودی با موفقیت و بدون آسیب به آنها از بین ببرد.
البته پرنده های بدون سرنشین انتحاری نکته جدیدی برای نیروهای مسلح ما نیستند و سالهاست که مدل هایی از این سامانه ها هم در اختیار سپاه و هم ارتش قرار گرفته اما این جا شاید به نوعی دوباره بحث جنگ های روانی و پاسخ به تحرکات تحریک آمیز آمریکا و متحدانش در منطقه مطرح شود. در مطالب قبلی سرویس دفاع و امنیت مشرق در خصوص این رزمایش و موشک های سری دزفول و ذوالفقار عنوان شد که سرهای جنگی این موشک ها بعد از جدا شدن از بدنه به سرعت ۵ و بیش از ۵ ماخ رسیده اند که عملا موشک پاتریوت به اذعان خود سازنده توانی در مقابل آنها ندارد.
پهپاد انتحاری ناشناس سپاه لحظاتی قبل از برخورد به ماکت یک سامانه پدافندی سام ۶
از طرف دیگر با تجربه نبرد یمن و عملکرد تحقیرآمیز سامانه پاتریوت در مقابل پهپاد ها و موشک های کروز به نظر می رسد نمایش این برخورد دقیق به هدفی که بسیار کوچک تر از قطعات و اجزای سامانه پاتریوت است، سیگنالی قدرتمند به آمریکا و کاربران این موشک در منطقه بود. یک مسئله مهم دیگر مربوط به نمایش این پهپاد ناشناس به نوعی پاسخ به نمایش قدرت پهپادهای انتحاری اسراییلی در منطقه بود. در هر صورت و با وجود این که کشور ما هدف این نبردها به صورت مستقیم نبوده ولی برخی از کارشناسان نمایش عملکرد سامانه های ساخت رژیم صهیونیستی از جمله پرنده بدون سرنشین انتحاری هاروپ را یک سیگنال از طرف تل آویو به تهران تلقی کرده اند. می توان گفت این رونمایی و البته نمایش تصاویر بسیار با کیفیت و دقیق از عملکرد این پهپاد یک سیگنال متقابل نه فقط به آمریکا و بلکه به رژیم صهیونیستی نیز بود.
این پهپاد انتحاری ناشناس در کنار پرنده بدون سرنشین ضد رادار آرش و مدل انتحاری پهپاد کرار در حقیقت اعضای جدید خانواده پرنده های بدون سرنشین کشور در این گروه هستند که می توانند نیاز کشور را در مواردی خصوصا بحث سرکوب پدافند هوایی تا حد بسیار بالایی رفع کنند.
